Natural Building stone used in Belgian monuments
Databank ‘Natuursteen in monumenten’.
Inleiding
De databank die hier ter beschikking wordt gesteld is een onderdeel van een groter geheel natuursteeninventarisatie door de Belgische Geologische Dienst – KBIN. Deze website is een weergave van de access databank die al een hele tijd als een work in progress wordt bijgehouden. Naast deze access databank bestaat er bij de BGD een uitgebreide fototheek van de monumenten, een collectie natuurstenen van monumenten en groevemonsters, archiefstukken zoals de manuscripten van Carl Camerman en de natuursteenfiches van Paul Dumon, en een aantal specifieke collectie zoals de collectie van de expo 1897 en de Horta-collectie. Aansluitend heeft de Belgische Geologische Dienst een bibliografische databank over de geologie van België in access ontwikkeld met zoekfuncties op sleutelwoorden en geologisch kaartblad, gelinkt aan de pdf van de betreffende artikels (wanneer beschikbaar of toegankelijk). Momenteel zitten hier meer dan 2000 natuursteenreferentie in.
Geschiedenis.
Deze accesdatabank vind zijn oorsprong bij de systematische inventarisatie van monumenten voor de Natuursteenatlas Limburg*. Bij de voorbereiding van dat boek hoorde een toendertijd nog eerder beperkte lijst van de natuursteen in de Limburgse gebouwen en dat in een gegeoreferentieerde access databank, zodat verspreidingskaartjes konden worden gemaakt. Na het afwerken van het boek bleef het gevoel dat er nog veel meer te doen was op dit gebied. Roland Dreesen heeft de jaren erna verschillende initiatieven genomen om projecten op te starten om dit werk uit te breiden naar heel Vlaanderen, jammer genoeg is dit toen niet gelukt. In 2005 kon binnen de BGD Marian Niclaes aangeworven om de kennis over natuursteen van de experten, waaronder Eric Groessens, te verzamelen en te bundelen. Gedurende dat jaar, maar vooral vanaf 2006 werd de geologische inventarisatie in de access databank verder uitgebouwd door Michiel Dusar die de coordinatie behoudt, op basis van eigen waarnemingen, aangevuld met betrouwbare geologische informatie van collega’s en wetenschappelijke medewerkers. In de daaropvolgende jaren werd Marleen De Ceukelaire een partner in de inventarisatie en treedt op als beheerder van de databanken en collecties en van de daarvan afgeleide websites. Verschillende velden werden mettertijd toegevoegd en elke gelegenheid om gegevens aan te vullen werd gegrepen. Informatiebronnen zijn zowel gelegenheidswaarnemingen als onderzoeksprojecten. Met voortschrijdend inzicht werd de expertise geleidelijk uitgebreid om tot een representatief beeld van het natuursteengebruik in Vlaanderen en Brussel te komen. Daartoe wordt de inventarisatie geografisch uitgebreid, met nadruk op België ten noorden van Samber en Maas en de aangrenzende Nederlandse provincies. De laatste jaren groeide de databank met ongeveer 20000 records per jaar van ruim 4000 gebouwen. Het resultaat is raadpleegbaar in deze website en wordt regelmatig bijgewerkt. Deze website kan niet alle elementen van de access databank publiek toegankelijk maken. De geologische gevens gecompileerd in deze databank blijven intellectuele eigendom van de Belgische Geologische Dienst en van de betreffende auteurs. Wie meer informatie wil en gebruik wil maken van de onderliggende databank of van de aanverwante informatiebronnen van de Belgische Geologische Dienst moet contact opnemen met de beheerder via mdeceukelaire@naturalsciences.be.
*Dreesen, R. & Dusar, M. & Doperé, F., 2001. Atlas Natuursteen in Limburgse monumenten. Provincie Limburg, 294 p. (nieuwe herwerkte uitgave in 2019)
Gebruik
Gebruik van de digitaal gedeelde databank is vrij op voorwaarde dat bronvermelding wordt gerespecteerd: naam instelling, jaartal, titel databank, internetadres, raadpleegdatum. Wij zijn niet verantwoordelijk voor eventuele problemen of fouten voortvloeiend uit gebruik van deze databank.
Handleiding
De informatie van de verschillende monumenten zijn beschikbaar via verschillende tabs per letter, waaronder alle gebouwen binnen de fusiegemeenten beginnende met de letter van de gekozen tab. De informatie is beschikbaar in een tabel met vermelding van volgende items :
Municipality = fusiegemeente
Name monument = (deel) gemeente en naam van het gebouw
Type of building = aanduiding over welk soort gebouw dit gaat.
Period = belangrijkste periode waarin dit gebouw werd opgetrokken. Via het cijfer voor de naam kunnen deze perioden chronologisch worden gerangschikt
Name of the building stone = de gebruikte bouwsteen
Name of the building stone variety = in sommige gevallen is het nuttig ook de specifieke varieteit te vermelden indien dit gekend is
Part of building where the stone is used = indicatie in welk deel van het gebouw deze steen is gebruikt
Quantity = aanduiding van de hoveelheid van deze steen ten opzichte van het gebouw. Ook hiervoor wordt gebruik gemaakt van een codelijst. Aangezien dit veld later is toegevoegd, is dit veld niet steeds gebruikt.
De tabel kan gesorteerd worden volgens gelijk welk veld door een eenvoudige klik op de kolomtitel.
Een zoekfunctie is aanwezig rechts boven de tabel, zodat ook specifieke items in de tabel getoond worden. Zo bijvoorbeeld een bepaalde steensoort. Verschillende termen kunnen na elkaar worden ingevuld. Bijvoorbeeld Ledesteen portaal om een lijst te krijgen van alle monumenten waar ledesteen is gebruikt in het portaal.
Nadeel van dit systeem :
Er wordt gewerkt per letter van de fusiegemeente en niet op de gehele databank.
Er is geen mogelijkheid om de tabel te exporteren.
Deze versie gaat de gegevens behandelen als bibliografische referenties. Groot voordeel is dat alle selecties gebeuren op de totale databank, en de tabel ook geëxporteerd kan worden.
Bovenaan staat een link naar de gebruikte codelijsten.
Dan een linker kolom met een aantal mogelijkheden om de tabel te bevragen. De eerste keuze die moet gemaakt worden is het aantal resultaten je wil zien. Default range is 250 records. Dit is nuttig om de zoektijd te beperken.
Wil je de volledige inhoud van de databank kan je deze range aanpassen naar “All”, maar dat zal het tonen van het resultaat zeker vertragen. Ben je tevreden met enkel de eerste 250 in je resultaat kan je zonder een van de zoekvelden in te vullen op search drukken.
Je kan natuurlijk beter gericht gaan zoeken. De eerste mogelijkheid is het invullen van een fusiegemeente, provincie of type. De gebruikte codes voor de provincies en de typen van gebouwen vind je bij de codelijsten. Zoek je bijvoorbeeld binnen de provincie Antwerpen, dan vul je een hoofdletter “A” in het zoekveld. En druk je op de Search knop.
Wil je binnen de provincie Antwerpen enkel de straatstenen zien verschijnen in je resultaat, dan vul je in hetzelfde zoekvenster ‘straatsteen’ in (zie codelijst) en vink je de optie ‘in current results’ aan.
Het resultaat is een lijst van alle ge-identificeerde straatstenen binnen de provincie Antwerpen.
Je kan nu verder gaan selecteren onder de rubriek bouwsteen om enkel graniet in het zoekresultaat te verkrijgen. Vergeet ook niet aan te vinken dat je in de huidige zoekresultaten wil zoeken.
Bovenaan links staat een samenvatting van je keuze. Je kan daar ook je keuze aan passen door zoekcriteria te verwijderen.
Het resultaat rechts is een tabel met auteur en datum van de waarneming - indien ingevuld - dan met hyperlink de naam van het monument bestaande uit gemeente en gebouw, en daarna een aantal kenmerken zoals de steensoort, de plaats en hoeveelheid van deze steen. Met een klik op de link kom je op een extra pagina met eventueel nog een aantal details.
Overzicht van het zoekresultaat
Voorbeeld van een detailpagina
Het resultaat kan via de excel export opgeslagen worden. Vergeet wel niet de gevraagde gegevens te selecteren voor het exporteren van de data.
De keuzelijst is beschikbaar op volgende pagina : https://collections.naturalsciences.be/ssh-geology-bibliography/geology/monuments/keywords-natural-building-stone
Mdc 2021/06/01