PL. MOL 31E Aardkundige Dienst
F.Halet van België
204 (V) 9 Juni 1942
Bezoek te Mol (Groote Heide)
in gezelschap van Mr. Stockmans.
Op het grondgebied der gemeente Mol ten Oosten van de
baan Baelen op Postel tusschen de Km.6 en 7, ter
plaatse van het moeras aangeduid op de stafkaart,
cota +32, werd het terrein ontboscht over een
uitgestrektheid van ongeveer 4 hectaren en de inwoners
der gemeente Mol baten er een laag bruinkool uit die
gemiddeld bedekt is door een zandachtige laag van
ongeveer 1m. dikte.
Den dag van ons bezoek geschiedde de uitdelving van de
bruinkool op een groot aantal punten door het graven
met de spade van kleine uithollingen van zeer
verschillende vormen waarvan het geheel een uitzicht
gaf dat in alle opzichten herinnerde aan een slagveld
doorzeefd met obusgaten (no man's land).
Het onderzoek van een zeker aantal dezer gaten heeft
ons toegelaten vast te stellen dat er overal een
hoofdlaag bruinkool bestaat gelegen op ongeveer 1m
diepte; de overdekking van deze laag valt in
't algemeen samen met grondwaterpeil van de phreatische
oppervlak.
De uitgebate bruinkoollaag is bedekt door ongeveer 0,80m
tot 1m kwartsachtig zand van hetzij grijze, witte of
bruine kleur, die plantenresten en bruinkoolbrokken
bevat, alsmede enkele gerolde dikke keien samengesteld
uit witte kwarts of kwartsachtige zandsteen.
Er bestaat geen enkel kiezelachtig niveau tusschen de
daarboven liggende zanden van de in uitbating zijnde
bruinkoollaag. Zekere uitbaters hebben ons verzekerd
dat er eenige gerolde keien in de bruinkoollaag
(monster) bestonden, maar de uitdelvingswijze laat ons
veronderstellen dat deze kiezelsteenen ingezakt zijn.
Daar de hoofd bruinkoollaag zich onder het waterniveau
bevindt, geschiedt de uitdelving door middel van
groote gaffels van allerlei vorm. Hieruit blijkt dat
het ons op geen enkele plaats mogelijk geweest is het
ligniet in "situ" te onderzoeken.
De dikte van de laag schijnt van het eene punt tot het
andere zeer veranderlijk te zijn. In 't algemeen
blijkt zij te schommelen tusschen 1 en 3m, maar de
aangewende uitdelvingsgereedschappen laten niet toe
het dieper te ontginnen.
Wij hebben ons nochtans kunnen rekenschap geven dat de
dikte van de hoofd bruinkoollaag niet regelmatig was
en dat er onderbrekingen bestonden in de samenhang
van de laag. Deze laatste vertoont alle karaktertrekken
van een linsvormige formatie.
In het noordeinde der in uitbating zijnde laag hebben
wij in een uitdelvingsput van 5m lengte op 2m breedte
de volgende doorsnede vastgesteld:
1- Bruinkool uitgedolven op 1m dikte
2- Chocoladekleurig bruin, kwartsachtig zand, met
bruinkoolbrokken, met zeldzame gerolde keien uit
witte kwarts dikte 0.60m
3- Kleine laag bruinkool dikte 0.07m
4- Bruinachtig en grijsachtig zand, teelaarde met
witte kwartskeien, kwartsieten, kwartsachtige
zandsteen; het zijn de witte kwartskeien die
overheerschen dikte 0.30m
Uit het onderzoek der aangrenzende gronden vloeit
voort, dat deze bruinkool formatie zich rechtstreeks
schijnt te verbinden met de zoogezegde Molsche witte
zandlagen die wij thans in het Iceniaan rangschikken.
Economische inlichtingen. - De uitbating van bruinkool
is uitsluitend voorbehouden aan de inwoners der
gemeente Mol die een belasting van 20 frank per kar van
500 kgs betalen.
Nota: Een schets van de uitbating, met de ligging van
de boringen nr 13...18 is te vinden in de archieven
"minutes"
M.Gulinck 1956
PL. MOL 31E Aardkundige Dienst
F.Halet van België
204 vervolg
Boringen
uitgevoerd te MOL,
Groote Heide, Verkallen Bosch,
door de firma SMET en ZONEN te DESSEL.
Topographische ligging opgeteekend volgens plan van
de aannemer.
Grondstalen verzameld door den boormeester.
Aanvang en einde der werken: 1942.
Boringsmethode : zonder inspoeling.
Benaderende hoogte van den beganen grond boven den
zeespiegel: + 32
BORING Nr.1
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Bruin zand met eenige gerolde witte kwartsteenen 0.00
2 Bruinkool 0.80
3* Idem 2.00
4* Grijze klei 3.20
5* Kwartsachtig grijs zand 4.30
6 Idem 6.00
7 Idem 7.00
BORING Nr.2
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Kwartsachtig bruin zand 1.00
2* Bruinkool 2.00
3 Idem 3.00
4* Grijze klei 3
BORING Nr.3
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1* Kwartsachtig bruin zand 1.00
2 Bruinkool 2.00
3 Idem 3.00
4* Grijze klei met bruinkool brokken 3.50
BORING Nr. 4
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Kwartsachtig bruin zand 0.60
2 Bruinkool 1.60
3* Donker grijs, plastische klei met bruinkool brokken 2.20
BORING Nr. 5
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Kwartsachtig grijs-bruin zand 0.80
2 Bruinkool 1.80
3 Grijze klei 2.20
BORING Nr. 6
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Kwartsachtig grijs-bruin zand 0.90
2 Bruinkool 1.90
3* Donker grijze klei met bruinkool sporen 2.50
BORING Nr.7
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1* Zwart kwartsachtig zand met turf 1.25
2* Grijze zandige klei 1.75
3* Zeer fijn grijs leemachtig zand 2.00
4* Grijze zandige klei 3.00
5* Fijn kwartsachtig grijs zand 3.50
BORING Nr.8
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1* Zwart kwartsachtig zand met turf 1.00
2* Grijze zandige klei 2.00
3* Grijs-wit, kwartsachtig zand 3.00
BORING Nr.9
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Bruin kwartsachtig zand 1.00
2 Idem 2.00
3 Bruinkool 2.20
4* Zwarte klei 3.00
BORING Nr.10
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Grijs-bruin kwartsachtig zand 1.60
2 Bruinkool 1.80
3* Zwarte klei met bruinkool sporen 2.50
BORING Nr.11
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Grijs-wit kwartsachtig zand 1.00
2* Bruin zand met kleine bruinkool brokken 2.75
3* Donker-grijze klei met bruinkool sporen 3.00
BORING Nr.12
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Grijs-wit kwartsachtig zand 1.00
2* Bruinkool 2.15
3 Idem 2.60
4* Donker-grijze klei met bruinkool sporen 3.00
BORING Nr.13
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Grijs-wit kwartsachtig zand 0.50
2* Bruinkool 1.50
3* Donker grijze klei 2.10
4* Donker-grijs, fijn kwartsachtig zand 3.00
BORING Nr.14
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Grijs bruin kwartsachtig zand 0.60
2* Bruinkool 1.80
3* Donker grijze klei met bruinkool sporen 2.30
BORING Nr.15 (kleine reeks)
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Bruin kwartsachtig zand 0.70
2 Bruinkool 1.30
3* Donker-grijze klei 2.50
BORING Nr.16 (kleine reeks)
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Kwartsachtig grijs-bruin zand 0.50
2 Bruinkool 2.80
3 Donker-grijze klei 3.00
BORING Nr.17 (kleine reeks)
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Kwartsachtig grijs-bruin zand met gerolde witte
kwartssteenen 0.70
2 Bruinkool 3.00?
3 Grijze klei 3.00?
BORING Nr.18 (kleine reeks)
Volgnummer AARD DER GRONDLAGEN Diepte m.
1 Kwartsachtig grijs-bruin zand 1.40
2 Bruinkool 2.90
3 Grijze klei 3.00
